1. Strona główna
2. Aktualnosci

Cmentarz wojenny 1 Armii Wojska Polskiego – w powszechnej opinii jako lokalizację cmentarza podawana jest wieś Siekierki, jednakże administracyjnie leży on w granicach wsi Stare Łysogórki, w gminie Mieszkowice, w powiecie gryfińskim.

W kwietniu 1945 roku pomiędzy Siekierkami i Gozdowicami znajdował się pas natarcia 1 Armii Wojska Polskiego, która w ramach operacji berlińskiej uczestniczyła w forsowaniu Odry.

Tuż po zakończeniu II wojny światowej zaczęto organizować cmentarz wojenny dla polskich żołnierzy poległych zarówno przy forsowaniu Odry, jak i w walkach o Berlin.

Wytyczono teren w północnej części wsi Stare Łysogórki, na planie kwadratu, sąsiadujący z lasem. Rozpoczęto ekshumacje, które przeciągnęły się do 1948 roku. Początkowo na mogiłach ziemnych znajdowały się drewniane krzyże, a po środku cmentarza stała drewniana kapliczka. Następnie na przełomie 1949 i 1950 roku drewniane krzyże zastąpiono betonowymi nagrobkami. Obecny wygląd kwater jest wynikiem przebudowy cmentarza w połowie lat 50. XX wieku. Usunięto wówczas drewnianą kaplicę, a na zbiorowych mogiłach pojawiły się betonowe krzyże stylizowane na Order Krzyża Grunwaldu. Jest ich 1200.

W miejscu kaplicy, po środku cmentarza, 15 października 1961 roku odsłonięto pomnik autorstwa szczecińskiego rzeźbiarza Sławomira Lewińskiego. Ma on 18 metrów wysokości i wykonany jest z granitu. Składa się z obelisku, na którym wiszą dwa grunwaldzkie miecze, w tle widnieją żagle symbolizujące przeprawę przez Odrę, a obok obelisku stoi postać kobiety (matki) z dzieckiem symbolizująca powrót ziem nadodrzańskich do Polski. W 1990 roku obok pomnika ustawiono wysoki metalowy krzyż.

Na cmentarzu spoczywa 1987 żołnierzy (w tym 1661 znanych z nazwiska).

Obok cmentarza znajduje się muzeum 1. Armii Wojska Polskiego.

(ŹRÓDŁO)